Bakterije iz skupine Salmonella su brojne, preko 1400 sojeva. U našim krajevima najčešći uzročnik bolesti je Salmonella enteritidis uzročnik akutnih trovanja hranom i gastroenteritisa. Jedna od najpoznatijih je Salmonella typhi koja izaziva trbušni tifus, te salmonella paratyphi uzročnik salmonelozne vručice ili paratifusa.

Prirodni rezervoar za salmonele su životinje npr pas, mačka, kornjače, krave, perad. Proizvodi bolesih životinja npr. jaja , meso, mlijeko sadrže salmonele. Ukoliko hrana nije dovoljno termički obrađena  može sadržati bakterije koje se njenim stajanjem i podgrijavanjem množe. Želudačna kiselina djelomično uništava bakterije, ali dio njih prodire dalje do tankog crijeva i izaziva upalu. Mala djeca imaju smanjenu kiselost želudačnog soka, te su zato osjetljivija na infekcije salmonelom. Od unosa zaražene hrane do prvih simptoma može proći 8 do 48 sati. To ovisi o broju unesenih bakterija i otpornosti organizma. Ukoliko je zaraženi u skorije vrijeme uzimao antibiotike , te ima oslabljenu crijevnu floru biće osjetljiviji na infekciju salmonelom.

Hrana može biti kontaminirana salmonelom kao sirovina. Nedovoljnim kuhanjem se bakterije zadržavaju u obroku i nastavljaju dalje umnožavati. Zato je vrlo opasno konzumiranje sirovih jaja i mesa.  Drugi način je da tokom pripreme hrane, transporta, serviranja predmeti npr posude i površine budu kontaminirane te se već pripremljena hrana onečisti. Treći način je da osoblje koje rukuje hranom bude zaraženo te nedovoljnom higijenom ruku onečisti hranu.
Svi ovi putevi prenosa se mogu kontrolisati i spriječiti adekvatnom kontrolom hrane , predmeta i osoblja.

Infekcije salmonelom dešavaju se stalno sporadično, a povremeno u kolektivima dolazi do masovne infekcije. Težina bolesti varira od količine unesene hrane, čak se broj bakterija  može razlikovati u partijama obroka. Dalje, kao što je već rečeno, kiselost želudačnog soka, te crijevna flora kao odbrana također utiču na kliničku sliku. Intenzitet ostećenja crijeva zavisi i od soja salmonele koja je uzročnik bolesti.

Već nekoliko sati od infekcije mogu se pojaviti povraćanje i proljev. Praćeni su bolovima u stomaku, često i temperaturom. Ovisno o intenzitetu ostećenja sluznice tankog a rjeđe debelog crijeva pojavljuje se i krv u stolici. Stolice su rijetke, zelenkaste, smrdljive. Rizik od dehidracije je u korelaciji sa brojem stolica,  povraćanjem i temperaturom. Mala djeca , starije osobe i hronični bolesnici  su najosjetljiviji.

Ovisno o stepenu dehidracije pojavlju se simptomi osjećaja žeđi, suhih sluznica, smanjenog mokrenja, suhe smežurane kože, upalih očiju. Kod odraslih pada arterijski pritisak a djeca više reaguju ubrzanim radom srca. Posljedično su oboljeli malaksali, adinamični i dolaze u stanje kada se ne mogu brinuti o sebi.

Terapija se ne razlikuje od terapije gastronterokolitisa izazvanog virusom ili nekom drugom bakterijom. Suštinska je simptomatska terapija nadoknade tečnosti peroralno – na usta ili parenteralno- infuzijom.

Preporučuje je koristiti  ORS – oralno rehidracijsko sredstvo u obliku praška ili tablete koje se rastvori u vodi. Ovo je bolje od čaja jer sadrži tačan omjer minerala uz dodatak glukoze. Naime proljevom se ne gubi samo tečnost , već i minerali što remeti niz metaboličkih procesa u organizmu. Ovo sredstvo bi trebalo biti u svakoj kućnoj apoteci a naročito kada putujete. Rehidrataciji infuzijom se pristupa u slučaju povraćanja ili velikih gubitaka tečnosti kada se adekvatan rezultat ne postiže peroralno.  Infuziona terapija je traumatična za djecu zbog bodenja radi uvođena venskog puta. U slučaju dehidracije kod djece je često teško naći venu, one lako pucaju , djeca su uznemirna , roditelji nervozni te je i iskusnima to nekad vrlo težak zadatak. Infuziona terapija traje nekoliko sati, jer se cirkulacija ne smije naglo opteretiti tekućinom. Zato POČNITE PERORALNU REHIDRACIJU ORS PRI PRVIM VODENIM STOLICAMA.

U slučaju salmoneloze, rota, adeno ili noro virusa proljev je često praćen i temperaturom. Poduzimamo mjere za sniženje temperature davanjem lijekova i fizikalnim hlađenjem tuširanjem, masiranjem, oblogama. Čepići su efikasni za sniženje temperature ali često pogoršavaju proljev ili je čak sluznica crijeva toliko oštećena da odmah bivaju izbačeni. Temperatura se može sniziti i infuzijom.

U terapiji proljeva koriste se probiotici, dobre crijevne bakterije koje potiskuju patogene. Dalje postoje i absorbensi koji se uzimaju u obliku gela ili praška te na sebe selektivno absorbiraju toksine i bakterije, kao i višak vode u crijevu. Ne preporučuje se davati sredstva koja paraliziraju peristaltiku crijeva. jer to može izazvati toksični zastoj rada crijeva iako izgleda vrlo efikasno jer zaustavlja proljev. Međutim prestanak kretanja crijeva znači zadržavanje toksičnog sadržaja i povećanu resorpciju u krv. Višak tečnosti u crijevima nastaje zbog otoka crijevne sluznice koja ne može resorbovati tečnost unesenu na usta i zbog sekrecije tečnosti preko ostećene sluznice slično kao što curi iz nosa kod prehlade.

Pojava krvi u stolici znak  je težeg oštećenja sluznice crijeva i  povećane opasnosti od ulaska bakterija i toksina u krvotok. Ovo može izazvati septikemiju sa poremećajem opšteg stanja, te obolijevanjem organa van probavnog trakta. Salmonela može napasti kosti, zglobove, srce , mozak, praktično sve organe. U ovom slučaju se daju antibiotici. Inače gastroenteritis  se ne liječi antibioticima , jer njihova primjena ne utiče na dužinu bolesti ali se češće javlja dugotrajno kliconoštvo.

Ponekad je tok bolesti nejasan, temperature su do 38 C, malaksalost, nejasni bolovi u stomaku, poneka rjeđa stolica. Dijagnoza se postavlja analizom stolice ili serološkom pretragom iz krvi.

Nakon akutnog gastroenterokolitisa koji traje 3-4 dana, stolica se postepeno normalizira. Kod male djece salmoneloza može imati produženi tok 2-3 tjedna sa stolicama kašaste konzistencije. Kliconoštvo – odnosno prisustvo salmonele u stolici može trajati I nekoliko mjeseci nakon akutne faze bolesti. Preporučuje se dugotrajna primjena probiotika.