Uz infekcije respiratornog sistema, te proljev i povraćanje infekcije urinarnog sistema spadaju među najčešće infekcije kod djece. Uglavnom su izazvane bakterijama, od kojih je najčešći uzročnik Escherichia coli. Virusi također mogu izazvati upale mokraćnog mjehura, praćene čak pojavom krvi u urinu, sa sterilnom urinokulturom.

Klasične simptome urinarne infekcije kao što su često i bolno mokrenje, nagon na mokrenje uz neefektivno izmokravanje vrlo malih količina urina, bolovi u lumbalnoj regiji i donjem dijelu stomaka , sa ili bez povišenja temperature susrećemo kod djece predškolskog i školskog uzrasta. Dojenčad i mala djeca koja još uvijek ne kontrolišu mokrenje imaju nespecifične simptome kao što su nenapredovanje na težini, povraćanje, proljev, bolovi u stomaku, plač, a često je prvi znak povišena temperatura. Promjena boje i mirisa urina može pobuditi sumnju na urinarnu infekciju. Visoka temperatura pri urinarnoj infekciji je znak upale bubrega, dok afebrilan tok bolesti uz izražene dizuričke tegobe ( često i bolno mokrenje) više govori u prilog upali mokraćnog mjehura.

Dijagnoza urinarne infekcije se postavlja na osnovu analize urina, urinokulture, te nalaza krvi, prvenstveno povišenih leukocita i CRP. Prije započinjanja antibiotske terapije obavezno je dati uzorak za urinokulturu, da bi kasnije mogli pratiti i eventualno korigovati terapiju. Ultrazvuk urinarnog sistema kod djece se preporučuje već kod prve infekcije radi isključenja eventualnih urođenih anomalija koje pretstavljaju trećinu svih urođenih anomalija kod ljudi. Ultrazvukom se također može posumnjati ili potvrditi prisustvo VUR-vezikoureteralnog refluksa ( vraćanje mokraće iz mjehura preko mokraćovoda do bubrega).

Prisustvo bakterija u urinu se označava kao bakteriurija. Ukoliko nije praćeno prisustvom leukocita u urinu, bez simptoma infekcije, a pogotovo ako je broj bakterija manji od 100 000 u ml urina kod djece koja nemaju pridružene bolesti bubrega ovo stanje se ne tretira antibioticima. Escherichia coli se nalazi u crijevima i na koži oko čmara i genitalija. Ulazna vrata u urinarni sistem pretstavlja uretra ,odnosno mokraćna cijev. Bakterije stalno dospijevaju na sluznicu urinarnog trakta, ali odbrambeni mehanizmi sluznice i baktericidna svojstva urina sprječavaju da svako prisustvo bakterija završi infekcijom. Predispozicije za infekciju su anomalije urinarnog trakta, VUR- vezikoureteralni refluks , neurogeni mjehur , snižen imunitet sluznice. Osim toga gustoća, lokalizacija i pristupačnost receptora za koje se bakterije vežu na sluznici su vrlo bitni za sklonost prema infekcijama sa E. coli. Ovo objašnjava zašto je neko bolji domaćin za E. coli i zašto se bakteriurija ponavlja. Pregled genitalija je obavezan kod sumnje na urinarnu infekciju. Neadekvatna higijena prije uzimanja uzorka urina često daje lažno pozitivne rezultate. Kod neobrezanih dječaka obavezno je prevući kožicu pri čišćenju genitalija, a kod djevojčica odstraniti sve naslage između malih i velikih usana. Prisustvo fimoze kod dječaka ili sinehije odnosno srasta malih usana genitala djevojčica može biti uzrok bakteriurije ili uroinfekcije.

 VUR- vezikoureteralni refluks

U dječijoj dobi VUR je najčešći problem urinarnog trakta koji zahtijeva višegodišnje praćenje djeteta. Može biti posljedica funkcionalne nezrelosti izvodnih kanala ili anatomskih odnosa ušća mokraćovoda u mokraćni mjehur. Povišenjem pritiska punjenjem mjehura, a također i u aktu pražnjenja sa kontrakcijom mišića mjehura dolazi do vraćanja dijela mokraće nazad u mokraćovod i do bubrega.Posljedično dolazi do proširenja mokraćovoda, proširenja izvodnih kanalića bubrega a na kraju do oštećenja tkiva bubrega. Ova situacija pogoduje ponavljanim uroinfekcijama koje ostavljaju tragove na tkivu bubrega i njegovoj funkciji. Ultrazvuk je prva metoda vizualizacije bubrega pri kojoj se može vidjeti ili posumnjati na proširenje kanalnog sistema bubrega. MCUG- mikciona cistourografija potvrđuje ili isključuje ovu dijagnozu ali pretstavljaja metodu sa zračenjem. U novije vrijeme nam je dostupna i srodna metoda UMCG-ultrazvučna mikciona cistografija gdje bez zračenja ultrazvukom možemo obaviti ovaj pregled. Ovisno o stupnju VUR-a terapija je konzervativna sa redovnim praćenjem stanja urina, urinokultura i ultrazvuka uz eventualnu antibiotsku profilaksu. Kod višeg stupnja može se raditi endoskopska korekcija ubrizgavanjem Deflux-a , a za najteže slučajeve je predviđen operativni tretman. Cilj praćenja i terapije je sačuvati tkivo bubrega od oštećenja. Veliki broj djece sa manjim stupnjem refluksa tokom nekoliko godina ima spontanu normalizaciju stanja.

Kako spriječiti urinarnu infekciju

• Uzimanje dovoljnih količina tečnosti i često mokrenje olakšava ispiranje već prisutnih bakterija i sprječava njihovo množenje u urinarnom traktu. Ciljano napominjite djecu na mokrenje svaka 2 sata.
• Jednokratne pelene su dobra podloga za razvoj bakterija, jer stvaraju vlažnu i toplu sredinu. U takvim uslovima se lakše stvara i sinehija malih usana koja često zahtijeva lizu odnosno raskidanje. Pelenski osip također može pogodovati infekcijama. Redovno mijenjajte pelene , a poslije stolice odmah. Čim uzrast djeteta dozvoljava odvikavanje od pelena potrudite se da to i uradite. Ljeto je idealno vrijeme za za ovu akciju.
• U ljetnom periodu kupanje u bazenima i moru povećava pothlađivanje i učestalost urinarnih infekcija. Vodite računa o stanju vode u bazenima i presvlačenju kupaćih kostima.
• Ekstrakt brusnice je poznati prirodni dezinficijens urotrakta, može se davati u obliku čaja ili sirupa.
• Kod nejasnih stanja nenapredovanja djeteta, temperaura bez vidljivog razloga bolesti provjerite urin.